Oyun noutbuku alarkən əsas məsələ: Videokart (GPU) seçimi necə edilməlidir? (2025)

Bir oyun noutbuku almaq, adi bir noutbuk almaqdan qat-qat daha mürəkkəb bir qərardır. Bu, sadəcə bir iş aləti deyil, sizin rəqəmsal döyüş meydanınız, əyləncə mərkəziniz və bəlkə də ən böyük hobbiniz üçün bir investisiyadır. Rəflər Core i7, 16GB RAM, 1TB SSD kimi cəlbedici göstəricilərlə doludur. Lakin bir çox təcrübəsiz alıcının etdiyi ən böyük səhv, bütün bu göstəricilər arasında ən vacib olanı, yəni cihazın “ürəyini” ikinci plana atmaqdır. Bir gaming noutbuk üçün bu ürək onun Videokartıdır (GPU).

Oyunlarda qələbə detallarda gizlidir! 🏆 Noutbukunuzun ürəyi sayılan videokartı düzgün seçməklə rəqiblərinizə qarşı üstünlük əldə edə bilərsiniz. Yanlış bir videokart seçimi, ən bahalı prosessoru belə faydasız hala gətirə bilər və nəticədə siz, ən sevdiyiniz oyunları aşağı qrafikada oynamağa məhkum olarsınız. Bu hərtərəfli bələdçidə, NANO ICT olaraq biz, oyun noutbuku videokart seçimi mövzusunun bütün dərinliklərinə enəcək və sizin büdcənizə ən uyğun güclü videokart modelini necə tapmalı olduğunuzu izah edəcəyik.

Performansın ürəyi: Niyə oyun noutbuku seçimində hər şey videokartdan başlayır?

Oyun noutbuku bazarında tez-tez rast gəlinən bir “tələ” var: “Core i9 prosessorlu güclü noutbuk!” kimi başlıqlar. Təcrübəsiz alıcılar bu güclü prosessor adını görərək cihazın mükəmməl bir oyun üçün noutbuk olduğunu düşünürlər. Lakin bu, hekayənin yalnız yarısıdır.

Gəlin bir məsələni qətiləşdirək: müasir oyunlarda ekranda gördüyünüz o möhtəşəm qrafiklərin, işıqlandırmanın (Ray Tracing), partlayış effektlərinin və ən əsası, saniyədəki kadr sayının (FPS – Frames Per Second) 90%-nə birbaşa olaraq Videokart (GPU) cavabdehdir. Prosessor (CPU) sadəcə ona kömək edən ikinci dərəcəli oyunçudur. Bir oyun noutbuku alırsınızsa, büdcənizin ən böyük hissəsi məhz GPU-ya ayrılmalıdır.

Oyunlarda qələbənin açarı: FPS nədir və GPU buna necə təsir edir?

FPS (saniyədəki kadr sayı), oyununuzun nə qədər “axıcı” olduğunu göstərən ən vacib ölçü vahididir. Yüksək FPS, rəqibinizi saniyənin bir hissəsi qədər daha tez görməniz və daha cəld reaksiya verməniz deməkdir. Düşük FPS isə oyunun “donması”, “ləngiməsi” (lag) və nəticədə məğlubiyyət deməkdir. Bir oyun noutbuku alarkən əsas məqsədiniz bu FPS dəyərini maksimuma çatdırmaqdır.

Məhz burada güclü videokart dövrəyə girir. Sizin seçdiyiniz NVIDIA videokart və ya AMD modeli, oyunun mürəkkəb 3D dünyasını nə qədər sürətlə “çəkə” biləcəyini (render edəcəyini) təyin edir. Əgər siz güclü bir Core i7 prosessorunu zəif bir videokartla birləşdirsəniz, “darboğaz” (bottleneck) deyilən hadisə baş verəcək: prosessorunuz məlumatları sürətlə hazırlayacaq, lakin videokartınız bu sürətə çata bilmədiyi üçün oyununuz yenə də ləngiyəcək. Buna görə də oyun noutbuku videokart seçimi hər zaman birinci prioritet olmalıdır. GPU seçimi, sizin bütün oyun təcrübənizi təyin edəcək yeganə qərardır.

Rəqəmlərin dili: NVIDIA GeForce RTX seriyasını necə deşifrə etməli?

Oyun noutbuku axtarışına başladığınız anda, demək olar ki, hər yerdə eyni adı görəcəksiniz: NVIDIA. Hazırda gaming noutbuk bazarında dominant qüvvə NVIDIA-nın GeForce RTX seriyasıdır. Bu adlar (məsələn, GeForce RTX 4060) ilk baxışda çox qarışıq görünsə də, əslində onları anlamaq çox asandır. Gəlin, bir oyun noutbuku alıcısı kimi bu adları necə oxumalı olduğunuzu addım-addım öyrənək.

Bir NVIDIA videokart adını üç hissəyə bölə bilərik: Məsələn, RTX 4060.

1. Seriya: RTX (Ray Tracing)

Adın əvvəlindəki “RTX” hərfləri, bu videokartın “Ray Tracing” (Şüa İzləmə) texnologiyasını dəstəklədiyini göstərir. Bu, oyunlarda işıqlandırmanı, kölgələri və əks olunan səthləri inanılmaz dərəcədə realistik edən müasir bir texnologiyadır. Əgər siz ən yeni nəsil oyunları (məsələn, Cyberpunk 2077) bütün vizual gözəlliyi ilə oynamaq istəyirsinizsə, “RTX” seriyalı bir oyun noutbuku sizin üçün mütləqdir. (Köhnə “GTX” seriyalı kartlar artıq yeni oyun üçün noutbuk modellərində tövsiyə edilmir).

2. Nəsil: 40xx (Məsələn, RTX 4060 vs RTX 3060)

Adın ilk iki rəqəmi (4060-dakı “40”) videokartın nəslini göstərir. Nəsil nə qədər yenidirsə (məsələn, 40-cı nəsil, 30-cu nəsildən daha yenidir), kart bir o qədər müasir arxitekturaya, daha yaxşı performansa və daha səmərəli enerji istifadəsinə malikdir. Mümkünsə, oyun noutbuku alarkən hər zaman ən yeni nəsil videokartları hədəfləyin.

3. Performans Səviyyəsi: xx60 (ən vacib rəqəm!)

Bu, sizin GPU seçimi zamanı diqqət etməli olduğunuz ən vacib hissədir. Adın son iki rəqəmi (4060-dakı “60”) birbaşa olaraq kartın performans səviyyəsini və gücünü göstərir. Rəqəm nə qədər böyükdürsə, kart o qədər güclüdür.

Gəlin, oyun noutbuku bazarındakı ən populyar səviyyələrə baxaq:

• …50 Səviyyəsi (məsələn, RTX 4050):
  • Bu nədir? Bu, RTX seriyasının giriş səviyyəsidir. Bu, sərfəli oyun noutbuku axtaranlar üçün yaxşı bir başlanğıcdır.
  • Nə edə bilir? Əksər müasir oyunları orta-yüksək qrafika ayarlarında (1080p keyfiyyətdə) səlis (60+ FPS) oynamağa imkan verir.
• …60 Səviyyəsi (məsələn, RTX 4060):
  • Bu nədir? Bu, “qızıl balansdır”. Oyun noutbuku alıcılarının böyük əksəriyyəti üçün ən çox tövsiyə edilən səviyyədir.
  • Nə edə bilir? Bu güclü videokart, müasir oyunların demək olar ki, hamısını yüksək və “Ultra” qrafika ayarlarında (1080p) çox səlis oynatmaq gücünə malikdir. Qiymət və performans arasında ən ideal balans bu kartdadır.
• …70 / …80 / …90 Səviyyələri (məsələn, RTX 4070, 4080):
  • Bu nədir? Bunlar yüksək səviyyəli (high-end) “canavar” kartlardır.
  • Nə edə bilir? Əgər siz ən tələbkar oyunçusunuzsa, 2K və ya 4K keyfiyyətində oyun oynamaq istəyirsinizsə və ya peşəkar 3D dizayn/video montaj işləri görürsünüzsə, bu səviyyədə bir güclü noutbuk hədəfləməlisiniz. Bu kartlar ən yüksək FPS dəyərlərini təmin edir, lakin gaming noutbuk qiymətini də ciddi şəkildə artırır.

NANO-nun tövsiyəsi: Bir çox alıcı zəif bir RTX 4050 kartı olan oyun noutbuku ilə güclü bir RTX 4060 kartı arasında seçim edərkən tərəddüd edir. Əgər büdcəniz imkan verirsə, hər zaman daha yüksək performans səviyyəsini (məsələn, 60-ı 50-dən) seçin. Bu, sizin oyun üçün noutbuk cihazınızın gələcək 2-3 il ərzində də yeni oyunların öhdəsindən gəlməsini təmin edəcək.

Dəstəkləyici heyət: güclü videokart təkbaşına kifayət deyil

Təsəvvür edin ki, dünyanın ən sürətli yarış avtomobilinin mühərrikini almısınız, lakin onu köhnə bir avtomobilin təkərləri üzərinə qoymusunuz. Nəticə nə olacaq? Bütün o güc boşa gedəcək. Oyun noutbuku dünyasında da məntiq eynidir. Siz ən bahalı RTX 4080 videokartı olan bir gaming noutbuk ala bilərsiniz, lakin əgər o cihazın prosessoru (CPU), RAM-ı və ya ekranı bu gücə ayaq uydura bilmirsə, siz sadəcə pulunuzu havaya atmış olursunuz. Mükəmməl bir oyun noutbuku, bütün komponentləri bir-biri ilə düzgün balanslaşdırılmış bir sistemdir.

1. “Darboğaz” təhlükəsi: prosessor (CPU) seçimi

Birinci hissədə qeyd etdik ki, oyun üçün noutbuk alarkən GPU, CPU-dan daha vacibdir. Bu, həqiqətdir. Lakin bu o demək deyil ki, CPU-nu tamamilə nəzərdən qaçırmalısınız. Əgər siz çox güclü videokart (məsələn, RTX 4070) ilə çox zəif bir prosessoru (məsələn, “U” seriyalı Core i5) birləşdirsəniz, “darboğaz” (bottleneck) deyilən hadisə baş verəcək. Yəni, videokartınız oyunu 150 FPS sürətlə “çəkməyə” hazır olsa da, prosessorunuz bu sürətə çata bilmədiyi üçün siz yalnız 70-80 FPS alacaqsınız.

NANO-nun tövsiyəsi: Oyun noutbuku alarkən həmişə “H” və ya “HX” seriyalı prosessorları (məsələn, Intel Core i7-13700H və ya AMD Ryzen 7 7840HS) hədəfləyin. Bu güclü prosessorlar, sizin NVIDIA videokart modelinizin öz tam potensialını ortaya qoyması üçün mükəmməl bir “komanda yoldaşıdır”.

2. Axıcı oyun üçün RAM: 16 GB mütləqdir, 32 GB idealdır

RAM (operativ yaddaş) sizin oyununuzun ehtiyac duyduğu bütün müvəqqəti faylları (teksturalar, xəritələr) saxlayır. Əgər RAM kifayət etməsə, oyun noutbuku bu məlumatları yavaş SSD-dən oxumağa məcbur olacaq və nəticədə oyununuzda ani “donmalar” (stuttering) yaşanacaq. 2025-ci ildə 8 GB RAM ilə bir oyun noutbuku almaq qətiyyən tövsiyə edilmir.

• Minimum: 16 GB RAM. Bu, müasir oyunların böyük əksəriyyəti və eyni anda arxa fonda Discord və ya Chrome işlətmək üçün standartdır.
• İdeal: 32 GB RAM. Əgər siz ən yeni nəsil “AAA” oyunları (məsələn, Starfield, Alan Wake 2) ən yüksək tekstura ayarlarında oynamaq və ya eyni anda “streaming” etmək istəyirsinizsə, 32 GB RAM sizin güclü noutbuk cihazınızı gələcəyə daha dayanıqlı edəcək.

3. Ən böyük tələ: 60Hz ekranla güclü videokart almaq

Bu, oyun noutbuku videokart seçimi zamanı edilən ən böyük və ən baha başa gələn səhvdir. Gəlin aydınlaşdıraq:

• Ekranın təzələnmə sürəti (Hz): Ekranınızın saniyədə neçə dəfə yenilənə bildiyini göstərir. Standart noutbuk ekranları 60Hz-dir (saniyədə 60 dəfə yenilənir). Gaming noutbuku ekranları isə 144Hz, 165Hz və ya daha yüksək olur.
• Problem nədir? Tutaq ki, siz çox pul ödəyib güclü videokart (məsələn, RTX 4060) olan bir gaming noutbuk almısınız. Bu kart oyunda 140 FPS hasil edir. Lakin sizin ekranınız yalnız 60Hz-dirsə, siz bu 140 kadrın yalnız 60-nı görə biləcəksiniz! Bütün o əlavə performans və ödəmə etdiyiniz pul boşa gedəcək.

NANO-nun qızıl qaydası: Bir oyun noutbuku alırsınızsa, ekranın minimum 144Hz olduğundan əmin olun. Bu, sizin GPU seçimi qərarınız qədər vacibdir. Yüksək FPS-in həqiqi axıcılığını yalnız yüksək Hz-li ekranda hiss edə bilərsiniz.

Gizli güc: TGP nədir və niyə soyutma sistemi hər şeydən vacibdir?

Təbrik edirik, artıq bir oyun noutbuku üçün hansı videokart modelini (məsələn, RTX 4060) istədiyinizi bilirsiniz. Lakin tələlərdən ən böyüyü məhz burada başlayır. Mağazaya gedirsiniz və fərqli brendlərdən iki fərqli oyun üçün noutbuk modeli görürsünüz, hər ikisinin də üzərində “NVIDIA GeForce RTX 4060” yazılıb. Lakin biri digərindən nəzərəçarpacaq dərəcədə daha yaxşı performans göstərir. Bəs bu necə ola bilər?

Cavab iki vacib amildə gizlidir: **TGP (Total Graphics Power)** və **Soyutma Sistemi**. Bu iki göstərici, sizin GPU seçimi qərarınızın nəticəsini tamamilə dəyişə bilər.

1. TGP (Total Graphics Power): Bütün RTX 4060-lar eyni yaradılmayıb

TGP nədir? Bu, noutbuk istehsalçısının sizin videokartınıza (GPU) nə qədər elektrik gücü (Watt ilə ölçülür) verməyə icazə verdiyini göstərən bir rəqəmdir. Bir videokart nə qədər çox güc alarsa, o qədər yüksək sürətlə işləyə və o qədər çox FPS verə bilər.

Məsələn:

• Bir nazik və yüngül gaming noutbuk modelindəki RTX 4060 kartına istehsalçı yalnız 80 Watt güc verə bilər (çünki nazik korpusda daha çox gücü soyuda bilmir).
• Daha qalın və peşəkar bir oyun üçün noutbuk modelindəki eyni RTX 4060 kartına isə 140 Watt güc verilə bilər.

Nəticə? 140 Watt-lıq RTX 4060, 80 Watt-lıq eyni adlı kartdan %20-30-a qədər daha sürətli işləyəcək! Bu, oyun noutbuku videokart seçimi zamanı insanların ən çox aldadıldığı məqamdır. Onlar eyni adı aldıqlarını düşünürlər, lakin fərqli gücdə məhsullar alırlar. Yüksək TGP, daha güclü videokart deməkdir.

NANO-nun tövsiyəsi: Bir oyun noutbuku almazdan əvvəl, təkcə videokartın adına deyil, həm də onun TGP dəyərinə baxın. Bu məlumat adətən istehsalçının rəsmi saytında və ya peşəkar icmallarda qeyd olunur. Yüksək TGP dəyəri, sizin FPS-iniz üçün birbaşa zəmanətdir.

2. Soyutma sistemi: gücün davamlılığının təminatı

Yüksək TGP-yə malik bir güclü videokart almaq hələ hər şey demək deyil. Bütün o güc, inanılmaz dərəcədə istilik yaradır. Və istilik, hər bir oyun noutbuku üçün ən böyük düşməndir.

“Thermal Throttling” (İstilik tənzimlənməsi) nədir? Əgər sizin gaming noutbuku cihazınızın soyutma sistemi (fanlar, istilik boruları) GPU və CPU-nun yaratdığı istiliyi effektiv şəkildə kənarlaşdıra bilmirsə, komponentlər “yanmamaq” üçün özlərini qoruma rejiminə keçirir və sürətlərini kəskin şəkildə azaldırlar.

Nəticə? Oyunun ilk 10 dəqiqəsində 120 FPS alırsınız, lakin noutbuk qızdıqca, performansınız qəfildən 50-60 FPS-ə düşür. Bu, zəif soyutma sisteminin birbaşa nəticəsidir. Yaxşı soyutması olan bir oyun noutbuku isə eyni 120 FPS-i saatlarla stabil şəkildə saxlaya bilər.

NANO-nun tövsiyəsi: Oyun üçün noutbuk alarkən, cihazın dizaynına baxın. Onun hava axını üçün kifayət qədər böyük ventilyasiya dəlikləri varmı? İstehsalçı öz soyutma texnologiyası haqqında nə deyir (məsələn, “dual-fan cooling”, “vapor chamber”)? Bəzən daha qalın korpusa malik bir gaming noutbuk, daha yaxşı soyutma təmin etdiyi üçün daha nazik və “zərif” görünən rəqibindən daha yaxşı bir seçimdir.

Unutmayın, oyun noutbuku videokart seçimi təkcə kağız üzərindəki adı seçmək deyil, o adın tam gücünü sizə verə biləcək TGP və soyutma sisteminə malik bir güclü noutbuk seçmək deməkdir.

Sizin ideal oyun noutbuku üçün son yoxlama siyahısı

Bu hərtərəfli bələdçinin sonuna gələrkən, artıq bir məsələni qətiləşdirmiş olmalıyıq: oyun noutbuku almaq, sadəcə ən yüksək rəqəmli prosessoru almaq demək deyil. Bu, sizin oyun təcrübənizi birbaşa təyin edəcək olan videokart (GPU) ətrafında qurulmuş balanslı bir sistem seçmək sənətidir. Artıq siz məlumatlı bir alıcısınız və mağazadakı cəlbedici etiketlərin arxasındakı həqiqəti bilirsiniz.

Sizin oyun noutbuku videokart seçimi səyahətinizi uğurla başa vurmağınız üçün son yoxlama siyahısını təqdim edirik. Bir gaming noutbuk almazdan əvvəl bu suallara cavabınızın “hə” olduğundan əmin olun:

1. Prioritetim doğrudurmu?
   Büdcəmin ən böyük hissəsini prosessora (CPU) deyil, birbaşa güclü videokart (GPU) modelinə ayırdığımdan əminəmmi? (Məsələn, RTX 4060 və ya 4070).
2. Videokartın tam gücünü alırammı?
   Təkcə videokartın adına (məsələn, “RTX 4060”) deyil, onun TGP (Total Graphics Power) dəyərinin yüksək olduğuna (məsələn, 100W+) və alacağım oyun noutbuku modelinin bu gücü soyuda biləcək effektiv soyutma sisteminə malik olduğuna diqqət etdimmi?
3. Ekranım videokartıma uyğundurmu?
   Seçdiyim gaming noutbuku modelinin ekranının minimum 144Hz təzələnmə sürətinə malik olduğundan əminəmmi? (60Hz ekrana malik güclü noutbuk alaraq pulumu boşa atmıram).
4. Sistemim balanslıdırmı?
   GPU seçimi ilə yanaşı, onu “darboğaza” salmayacaq “H” seriyalı bir prosessora, minimum 16 GB RAM-a və oyunları sürətlə yükləmək üçün minimum 1 TB SSD-yə malik bir oyun üçün noutbuk seçdiyimə əminəmmi?

Əgər bütün bu suallara cavabınız “hə”dirsə, o zaman siz təkcə bir gaming noutbuku almırsınız, siz gələn illər üçün sizi məyus etməyəcək yüksək performanslı bir “döyüş maşını” alırsınız.

Növbəti addımınız: nəzəriyyədən praktikaya

NANO ICT olaraq biz, oyun noutbuku həvəskarlarının nə istədiyini çox yaxşı bilirik. Biz sadəcə qutu satmırıq, biz sizin oyun həvəsinizə şərik oluruq. Məhz buna görə də, rəflərimizdə yalnız özümüzün test etdiyimiz və etibar etdiyimiz, qiymət-performans balansı ən yüksək olan gaming noutbuk modellərini saxlayırıq.

Artıq nəzəriyyəni bilirsiniz. İndi bu bilikləri tətbiq etməyin və sizin üçün ideal oyun noutbuku modelini tapmağın vaxtıdır:

• ➡️ NANO ICT-nin ən son oyun noutbuku modellərini kəşf edin
• ➡️ Bütün noutbuk çeşidlərimizə baxın

Hansı oyun noutbuku modelinin sizin üçün daha uyğun olduğuna hələ də tam əmin deyilsinizsə və ya digər noutbuk növləri (biznes, tələbə) haqqında da məlumat almaq istəyirsinizsə, sizi əsas bələdçi məqaləmizi oxumağa dəvət edirik:
İdeal noutbuk seçimi necə etmək olar? (2025 Bakı bələdçisi: tələbə, oyunçu və biznes üçün noutbuk seçimi)